تدوین برنامه آموزش مهارت‌های اجتماعی به خانواده کودکان ناشنوا: اثر بخشی آن بر کاهش مشکلات رفتاری نوجوانان ناشنوای کاشت حلزون شده

کودکان ناشنوای شدید و عمیق کاشت حلزون‌شده، علی‌رغم پیشرفت‌های قابل‌ملاحظه در رشد مهارت‌های ارتباطی، در رشد مهارت‌های شخصی اجتماعی معادل همسالان شنوای خود عمل نمی‌کنند. پژوهش حاضر، با هدف تدوین برنامه ویژه آموزش مهارت‌های شخصی اجتماعی توسط والدین به این گروه از کودکان و بررسی اثربخشی این برنامه بر مشکلات رفتاری کودکان کاشت حلزون‌شده انجام شد.در این مطالعه آزمایشی، براساس ملاک‌های ورود به‌مطالعه 16 خانواده دارای نوجوان کاشت حلزون‌شده، شامل مادر و فرزند کاشت حلزون‌شده با محدوده سنی 19-12 سال که حداقل 2 سال تجربه کاشت حلزون را داشتند از بین 328 خانواده دارای نوجوانان کاشت حلزون‌شده انتخاب و به‌شکل تصادفی در دو گروه هشت نفره آزمایشی و کنترل قرار گرفتند. بخش رفتاری نسخه والد مقیاس رتبه‌بندی مهارت‌های اجتماعی (SSRS) برای بررسی مشکلات رفتاری مورداستفاده قرار گرفت. برنامه تدوین‌شده شامل، مؤلفه‌های آغازگری و برقراری ارتباط، دوست‌یابی، آداب معاشرت، استفاده از زبان بدن در تعاملات، مدیریت احساسات و هیجانات، اختلاف و حل آن، ابراز خود و جرأت‌ورزی، مشارکت و همکاری، مسئولیت‌پذیری، شهروندبودن و تصمیم‌گیری مؤثر بود. به‌منظور تحلیل داده‌ها از کوواریانس چندمتغیری استفاده شد. نتایج نشان داد، آموزش برنامه مهارت‌های اجتماعی به‌خانواده نوجوانان ناشنوای کاشت حلزون‌شده منجر به‌کاهش مشکلات رفتاری درون نمود، برون نمود، پرتحرکی و همچنین مشکلات رفتاری کلی می‌شود. با توجه به اثربخشی این برنامه، بر کاهش مشکلات رفتاری نوجوانان ناشنوای کاشت حلزون‌شده، می‌تواند به‌عنوان بخشی از برنامه توانبخشی آنان موردتوجه قرار گیرد.